zondag 31 december 2017

Jaaroverzicht 2017

Voor het jaar 2000 mocht ik graag naar programma's kijken waarin zwangere vrouwen werden gevolgd tot en met de geboorte van de baby. Bij elke bevalling dacht ik: joh, het komt er nooit uit. Toch eindigde elke uitzending met gelukkige ouders en een verfromfraaide zuigeling in hun armen.
Toen in 2000 mijn baarmoeder werd verwijderd, verdween gelijk ook mijn interesse in bevallingen. Als ik over de operatie sprak, zei ik per ongeluk: mijn begrafenis. Serieus.

Ondertussen zijn we 17 jaar verder.

Het zal wel alles bij elkaar zijn, de reden waarom de dood zo aanwezig is in mijn gedachten. Als een ongenode gast, zullen we maar zeggen.

Onbezorgde tijd

Mijn leeftijd. Laatst zag ik een overlijdingsbericht van iemand die in 1917 geboren was. Een uitzondering. 1944, 1948 zelfs 1965 komen vaker voor. Dan heb ik nog een doodzieke man die nota bene in een verzorgingstehuis zit. En de dood van Bob. Wat een klotestreek. Die had minstens 21 jaar moeten worden. Hij leefde als een coole rockster en was voor niets en niemand bang. Ik word er nog ziek van als ik aan zijn levensloze lichaampje denk, opgebaard in het gebouw van de dierenambulance. Nog helemaal in tact, geen wonden. Zelfs zijn vachtje was nog zijdezacht. Als ik geweten had wie de dader was, had ik hem of haar wat aangedaan. Met hun kutauto's.

De sterfgevallen om je heen van generatiegenoten, drukken je ook met je neus op de feiten. Het leven boven de 60 jaar wordt een Russische roulette of dansen op een vulkaan; je kunt werkelijk alles verwachten.

Ik kijk op mijn tabletje naar Nederlandse tv-programma's om niet het gevoel te krijgen dat ik op een onbewoond eiland terecht ben gekomen.
Ik zag dus Over Mijn Lijk. Ik had ervan gehoord maar nooit de behoefte gevoeld jonge mensen te volgen die terminaal ziek zijn.

Het is een uitstekend gemaakt programma over een onderwerp waar je liever niets mee te maken wilt hebben. De kinderen die door kanker getroffen worden hebben niets te willen. Die moeten al die onderzoeken en behandelingen ondergaan. En leven met het feit dat ze niet ouder dan 17 jaar zullen worden. Presentator Valerio Zeno weet in zijn gesprekken met de jongeren de juiste toon te treffen. Nooit medelijden, wel medeleven en realistisch. Hij sprak met een 16 jarig meisje dat haar graf al had uitgezocht. Naast dat van haar geliefde opa. Ze was ervan overtuigd dat zij hem weer zou zien. ' Maar wat als er na de dood niets meer is?', vroeg Valerio. Ze schudde haar hoofd. Dat kon niet. Wat is dat toch een zegen als je gelooft dat je naar een betere wereld gaat. Waar Bobje op me wacht.






Ik had bijna alle boekjes in het appartement gelezen. Gisteren diepte ik er nog een op uit een la. The Fault in Our Stars van John Green. Over een 16 jarig meisje dat al vanaf haar 13de kanker heeft. Die ziekte dwingt jonge mensen om in een noodtempo wijzer te worden dan hun ouders. Het is niet alleen heel goed geschreven maar ook geestig. Het is niet zomaar een boek over zieke mensen. Het heeft een onverwachte wending. Hazel Grace, de hoofdpersoon, wordt naar een Supportgroep gestuurd. Ze gaat al 3 jaar niet meer naar school en ze zit alleen maar op haar kamertje te lezen. Haar gezicht is opgeblazen van de medicijnen en ze sleept een zuurstoftank op wieltjes mee omdat haar longen zijn aangetast. Ze gaat met tegenzin naar de Supportgroep, allemaal jongeren met kanker. De bijeenkomst vindt plaats in de kerk.

-This Support Group featured a rotating cast of characters in various states of tumor- driven unwellness. Why did the cast rotate? A side effect of cancer. The Support Group, of course, was depressing as hell. It met every Wednesday in the basement of a stone-walled Episcopal church shaped like a cross. We all sat in a circle right in the middle of the cross, where the two boards would have met, where the heart of Jesus would have been.-

Op de achterflap: But when a gorgeous plot twist named Augustus Waters suddenly appears at Cancer Kid Support Group, Hazel's story is about to be completely rewritten.
Niet met een slap romantisch Happy End. De twee vrienden gaan op zoek naar hun favoriete Nederlandse schrijver Peter van Houten. Hij heeft slechts een boek geschreven dat midden in een zin eindigt. Waarom? Ze reizen af naar Amsterdam.

Goede boeken zijn geschreven om ongelovige stervelingen op aarde te troosten. Daar moeten wij het mee doen.




zaterdag 30 december 2017

30 december 2017

Vandaag was het een heldere dag met veel zon, 25 graden. Zo'n behaaglijke warmte.
Het oudejaarsgevoel wil niet komen. We blijven maar gewoon doen wat we altijd doen: wandelen, fotograferen met mijn mobieltje, schrijven, lezen, haken, zonnen en wat rommelen. De eerste zes weken had ik me zo goed ingesmeerd dat ik nog even bleek zag als toen ik arriveerde. Mijn streven is voor een keer in mijn leven bruine benen te krijgen. Ik kan net zo goed wensen dat ik 10 centimeter langer wordt.
Ach, wat maakt het uit.

De nationale bloem




Er is pas weer een nieuwe filmversie van Agatha Christie's Murder in the Orient Expres uitgekomen. Ik heb het boek gedownload.

Op de eerste pagina lees ik:
-Colonel Arbuthnot sat down and ordered his breakfast. He looked quickly towards M. Poirot - at his enormous, curled moustache and strange, egg-shaped head -then looked away. ' Just a silly-looking foreigner', he thought to himself.-


vrijdag 29 december 2017

Het weer

Het was een koude kerst. Blanche en wandelden naar Cabanas, het kustplaatsje. Daar was slechts een terras open. Op de eerste hoek zit restaurant Quasi, dat ook gesloten was. Op een schoolbord voor de deur stond geschreven: Thursday Happy Hour. Topless bartenders. Zijn dat obers zonder shirt? Een soort Chippendales.
Niet dat ik van plan was aan de bar van Quasi te gaan hangen. In mijn eentje.

Cabanas vroeg


Toen wij de eerste keer de trein namen kwam mister Portugal ons kaartje knippen. Een korte man, uiteraard, maar enorm gespierd. De mouwen van zijn overhemd konden nauwelijks zijn biceps in bedwang houden. En hij was van top tot teen getatoeërd.


Het is vandaag 27 december weer bewolkt. Gisteren moest ik zelfs mijn handschoenen aan doen.
Vriendin A. komt in januari op bezoek en ik heb haar zon beloofd. Volgens het weerbericht zal tijdens haar verblijf de zon schijnen. Hoe weten ze dat zo ver vooruit? Knap.


We zijn wel blij dat we Oud en Nieuw missen in Nederland. De jongelui op IJburg beginnen half december al met het gooien van rotjes naar mensen met kleine hondjes.
Wij hebben hier een knal gehoord, genoeg om Blanche een week totaal opgefokt te maken. 

dinsdag 26 december 2017

Kerstmis in Conceiçāo

Ik geloof dat alleen Nederland twee kerstdagen kent. In Portugal gaat vandaag, 2e kerstdag, iedereen weer aan het werk. Ook de schilders. Ze zijn nu bezig aan het appartementencomplex links van ons. Het is vooral hun hoogwerker die op je zenuwen gaat werken. Dat ding piept van 7 uur 'sochtends tot 17.00  uur. Daarnaast slaat de motor telkens aan. En ze werken 6 dagen in de week.
De rest van het dorp scharrelt aan de kust en wroet in de modder. Alles wat eetbaar is, gooien ze in een krat. Als die vol is, binden ze hem op hun bagagedrager en fietsen naar de visboer. Of naar de markt. Verder zijn er echte vissers met bootjes die vanuit de lagune de open zee in gaan. Op de terugkomst worden ze vergezeld van schreeuwende meeuwen die het gemunt hebben op de vangst. De mensen zijn niet rijk. Maar wat heb je nodig in een land waar de olijven, dadels en sinaasappelen voor het oprapen liggen? En de zon altijd schijnt.



Blanche en ik lopen regelmatig over de boulevard. Dat klinkt chiquer dan het is. Alles is hier vrij armoedig. Muren die een verfje kunnen gebruiken, losse stoeptegels, elektrische bedrading die los hangt. De vlag aan de school is een versleten vod.



De oude Portugese dametjes maken allemaal hetzelfde kirrende geluid als ze Blanche zien. Elke ochtend hangt er een vrouwtje uit het raam. 'Bom dia', zeg ik altijd. Er verschijnt dan een grote glimlach op haar gezicht. Ik heb het wel over oude vrouwtjes maar hun leeftijd is moeilijk in te schatten. Met hun bruine, verweerde koppen. Misschien zijn ze wel jonger dan ik. Mijn kop begint ook al bruin en verweerd te worden. Eigenlijk zou ik best voor een Portugese door kunnen gaan. Kort, gedrongen als het nationale product, de aardappel.
Alle hondjes hebben korte pootjes en het zijn geen teckels. Meestal kunnen gezelschapsdieren een schop krijgen in zuidelijke landen. Hier worden ze vertroeteld als kleine kinderen.



Het was koud en bewolkt de afgelopen dagen. Vandaag schijnt de zon weer zoals het hoort. Insmeren met factor 50 op 26 december 2017.

maandag 25 december 2017

Mannen

Ik heb een paar keer in mijn leven mannen vergezeld naar de dokter. Wat mij opviel was dat zij niet direct op het probleem inzoomen. Zij slaan allerlei zijwegen in, vertellen een voorval van 30 jaar geleden en praten over onsamenhangende zaken. Ik ben een soort tolk. Ik zie het onbegrip in de ogen van de arts die wel geleerd heeft zijn of haar geduld te bewaren. Ik heb ondertussen ook geleerd meneer uit te laten praten maar zodra er een stilte valt, spring ik er in. Ik vat het probleem vakkundig samen. De ziektegeschiedenis, de symptomen van de afgelopen maanden en de huidige situatie.



De laatste keer waren we bij de longarts in het OLVG. Een ontzettende aardige man. Heel jong. Hij werkte zich uit de naad want het was de vakantieperiode in augustus. Hij was iets verlaat voor onze afspraak, een spoedje  bij de Spoedhulp. Hans, die heel ziek was en niet te genieten, zei: 'Nou laten ze ons nog wachten ook. Ik heb wel wat beters te doen.' O ja, wat dan? Ook mijn geduld wordt op de proef gesteld. Ik geef eerlijk toe dat ik soms uit mijn slof schiet. Godverdegodver.

Hoe vaak die aardige dokter ons de foto heeft laten zien van Hans' longen, inclusief de tumor, volgens Hans is het gewoon een vlekkie. Het advies van de dokter: aansterken, 10 kilo aankomen, 200 meter kwiek kunnen lopen. Dan kan de tumor bestraald worden. Overlevingskans: 1 op 3.

Ondertussen zijn we zoveel maanden verder. Hans begint er weer gezond uit te zien. Alleen gaat het met zijn mobiliteit niet zo best.
Hij heeft ook medestanders gevonden voor zijn theorie: ik heb geen kanker. Die longarts is waardeloos. Zijn nieuwe kamergenoot en zijn zwager hebben zich achter hem geschaard en vinden het schandelijk zoals Hans behandeld is door het OLVG.



Ik zou het graag willen geloven en het enige, lijkt mij, dat erop zit is een second opinion. Ik heb door schade en schande geleerd niet in discussie te gaan. Het beste is afleiden: 'Hé, kijk die vogel. Is dat nou een buizerd?' Werkt gegarandeerd.

woensdag 20 december 2017

Ondertussen in het tehuis


Dit hondje is stapelgek op Blanche

Ik heb dagelijks telefonisch contact met Hans. Hij gaat wel vooruit maar niet zo snel als de dokters gehoopt hadden. Dus worden er nog drie maanden aan vast geplakt. Zijn gewicht gaat omhoog en dat niet alleen. Wink, wink. Een gezond teken. 
Begin december kwam Sinterklaas langs. Elke afdeling kreeg pepernoten. 'Smeten ze het in de een of andere hoek?', vroeg ik. Moeten die oudjes op hun stramme knieën. Nee, gewoon een handjevol.
Gisteren kwamen er kleuters langs die aan elke bewoner een kerstkaart gaven. Lief, hè.
Hans is geliefd bij het personeel want hij kan charmant zijn als hij wil. En, voor zover het mogelijk is, heeft hij het best wel naar zijn zin. Mijn schoonzus en ik noemen hem Lodewijk de Veertiende. Hij zit daar op zijn troon en wordt op zijn wenken bediend. Een tosti, een saucijzenbroodje, nog een vers kopje koffie. Gisteren zei hij: 'Ik ben gedoucht.' 'Hebben ze de tuinslang op je gezet?' Ja, zoiets.
Hans, die nooit een hond wilde hebben, mist Blanche. Over een maandje vallen ze elkaar weer in de armen. Wordt vervolgd

maandag 18 december 2017

Troost



Omdat de afgelopen 2 jaar verschrikkelijk waren en Bob ook nog eens werd doodgereden begin dit jaar, had ik nergens meer zin in. Ik kon het niet opbrengen om naar sociale bijeenkomsten te gaan. Het gevolg is dat men ook niet meer naar mij komt of me mailt of belt. Behalve dan mijn lieve buufjes.

Uit frustratie maar ook met de hoop dat Hans het licht zou zien, heb ik deze vakantie geboekt. Niet wetende dat Hans in een tehuis zou belanden.
Zijn familie is zijn huis aan het leegmaken. Gek genoeg heb ik met hen wel regelmatig contact. In januari komt vriendin A. op bezoek. Zij krijgt haar eigen kamer met badkamer. Eindelijk iemand om mee te praten en op een terrasje te zitten.

Vandaag was ik ontroerd door een presentje wat mijn achternichtje Maya voor mij heeft gemaakt. Een boekenlegger. Ik kreeg er tranen van in mijn ogen. Dat iemand aan je denkt, precies wat ik nodig had.

zaterdag 9 december 2017

De notulen van afgelopen week

Het was weer een prachtige dag. Alleen ben ik erachter gekomen dat je gekookt water ook niet kunt drinken. Zo ziek als een hond. Bovendien stond ik vrijdagochtend op met zo'n pijn in mijn rechter schouderblad dat ik niet kon opstaan. Ik rolde naar links op mijn bed, naar rechts maar overeind komen was gruwelijk. Ik ben naar de spotheek gestrompeld en vroeg naar Analgésiros. Pijnstillers, volgens mijn boekje. Ik hoopte op iets sterks met morfine want de zuiderlingen zijn niet zo kinderachtig met medicijnen. Ik kreeg gewoon paracetemol. Ik loop nu als de Gebochelde van de Notre Dame. Met buikloop. Heel charmant.





Ik stond bij de kassa van de mini super-mercado te wachten tot de cassière mijn aankopen gescand had. De streepjescode van de haarverf, 3 euro, was beschadigd dus stond ze van haar plaats op om in de winkel een gave te zoeken. Achter mij groeide de rij. De klanten maakten grapjes. Een Portugees wees naar mij en zei welgemutst: 'Het is allemaal haar schuld.'
Gelukkig, daar was het kassameisje weer. Het volgende product stagneerde ook. Ik zei tegen de rij achter mij, verontschuldigend: 'Computer says no.' Jaren had ik gewacht op een gepast moment om deze uitdrukking te gebruiken. Ik geloof niet dat iemand hem vatte, zelfs de Britten niet. Ikzelf vond het wel een goeie.

Gisteravond werd, geloof ik, de Onbevlekte Ontvangenis gevierd. Met, wat Thomas van Luyn noemt, kutmuziek. Dreun, dreun, dreun. Overdag zag ik een man en een vrouw rozetjes aan verkeerspalen bevestigen. Kerstversiering? Er hangen hier en daar wat kerstmannetjes aan de balkons om ons eraan te herinneren dat het december is. Ik houd van betrouwbaar weer. Elke dag zon, af en toe een wolkje. Alsof je in een warme omhelzing ligt van Moeder Aarde. 

vrijdag 1 december 2017

Uitstapje naar Monte Gordo

Ik liet Blanche vanochtend vroeg uit en was blij dat ik mijn winterjas had aangetrokken. Blanche heeft hier een paar Portugese vriendjes en vriendinnetjes wonen. Kleine gezelschapshondjes die nu al kersttruien dragen. Een klein pinchertje met een sweatshirt met capuchon. Zo komisch.

Daar doe je het allemaal voor
 Twee en een half uur later stonden we op het stationnetje op de trein naar Monte Gordo te wachten. Het was bloedheet geworden. Toevallig was het Britse echtpaar, mijn onderburen, ook op de vlucht voor de schilders. Zij hadden hondje Boris bij zich dat even oud is als Blanche. De Britten konden ook geen systeem ontdekken in het schilderwerk. Dan staat er weer een mannetje op het terras die een gat dicht ergens in een hoek. Na een half uur is hij weer verdwenen.

 De hoogwerker zet de schilders af op de vierde, derde, tweede en eerste verdieping. Later worden ze weer opgehaald en ergens anders gedropt. Net als je je comfortabel op de terrasstoel hebt geinstalleerd, ingesmeerd, koffie bij de hand, spannend boekje in de aanslag, komt die hoogwerker weer aanpiepen. Er is ook geen schema: morgen doen we uw terras. Er is geen peil op te trekken. Ik smeer me in met factor 50. De schilders kennen dat niet. Donkerbruin gebrand zijn de mannen.

1 december 2017

Mijn Engelse buren zijn hele prettige mensen. Zij blijven tot eind januari. Daarna gaan ze twee maanden naar Spanje. Ik zei dat ik geen haardroger had. Meestal hebben de appartementjes zulke apparaten. 'Ik heb er drie', zei de vrouw.
Daarnet kwam haar man er eentje brengen.

Het treintje is ook zo gezellig. Oud maar met comfortabele stoelen. Het kost bijna niets. En 65 plussers betalen de helft van de prijs. Er kwam een Nederlands stel de coupé in. 'We are 65', zei de Hollandse krentenkakker. Ik had de volle mep betaald omdat ze mij natuurlijk veel jonger inschatten.  Was het maar waar.