Mary, Edith, Maude en Elaine

Mary en haar baas Mr. Grant

Zoals je weet mag ik graag over sitcoms schrijven. Wat oppervlakkig, zullen sommige mensen zeggen. Maar een goede comedy haalt tekstueel het niveau van een toneelstuk van Harold Pinter. Intelligent, maatschappijkritisch op een geestige manier en telkens verrassend. Daarom zal Friends nooit in de top 10 van sitcoms verschijnen. Volwassenen met kinderlichamen die zich gedragen als 13 jarigen. In Seinfeld is het gedrag van de personages ook infantiel en zeer egocentrisch maar de verhalen zijn zo absurdistisch, de dialogen zo goed dat deze Seinfeldshow op eenzame hoogte staat. Het gebeurt niet vaak dat de allerlaatste aflevering van een populair programma zowel bevredigend als hilarisch eindigt. Het hele zootje wordt terechtgesteld voor al hun onbeschofte handelingen in de vorige episodes. En verblijven de rest van hun dagen samen in één cel. The End.

In de VPRO-gids staat de toptien van de beste Amerikaanse series. The Sopranos staan op 1, Seinfeld op 2. Een beetje appels met peren vergelijken want Seinfeld is een sitcom in de oude traditie, een verhaaltje in 25 minuten. Terwijl The Sopranos meer een briljant geschreven soap is over de maffia.
Helaas mis ik Frasier in het rijtje, wel Cheers. Terwijl de serie over de radiopsychiater mijns inziens de Bostonse caféserie overstijgt qua intelligente teksten en ouderwetse kolderiek met verwijzingen naar Shakespeare en Theater van de Lach. Bij Cheers begonnen sommige figuren me te irriteren zoals Carla en eigenlijk Sam ook op den duur. En Norm. En Cliff.

Tot mijn grote vreugde staat de Mary Tyler Mooreshow op 6. Boven The Wire, een misdaadserie waar ik niets van begreep en Mad Men, die mij ook niet boeide. De MTM-show is hier nooit uitgezonden maar wel te zien op YouTube. Het speelt zich af in een klein tv-station dat het nieuws verzorgt. Hoofdredacteur Lou is een botte doch sentimentele man. Er broeit altijd iets tussen Mary en hem, ze zijn dikke vrienden maar Mary houdt haar afstand en noemt hem consequent Mr. Grant. De nieuwslezer Ted Baxter (de naam alleen al) is een ijdele doch oliedomme man. Maar toch ga je van hem houden. De serie begon in 1970 en is, zoals al die oude programma's een reis in de tijd. Alleen al de kleding maakt het de moeite waard. Mary draagt vaak een een klein stewardessensjaaltje, een modestijl die ik dit jaar weer op de catwalk tegenkwam. De goede sitcom (en film) is te herkennen aan de uitstekende bijfiguren. Zoals de buren van Mary, Cloris Leachman (Phyllis) en Rhoda (Valerie Harper). De naaste collega van Mary wordt gespeeld door Gavin McLeod, de latere kapitein van de Love Boat.

Maude en haar man Walter

Jammer genoeg kon ik mijn idool Maude niet vinden in de Top 10. In All in the Family werden er veel maatschappelijke problemen van die tijd aangekaart, in Maude gaat men nog verder. Zo ondergaat ze op 47-jarige leeftijd een abortus. Ze pleit met haar vriendinnen voor de legalisering van marihuana ( politieagent: 'Dat is geen marihuana dat is oregano'). En ze wil niet langer Mrs. Walter Findly zijn. In Amerika hebben ze de eigenaardige gewoonte getrouwde vrouwen aan te spreken met de naam van hun man. Zoals Maude en haar echtgenoot met elkaar omgaan, wie het hardst schreeuwt heeft gelijk en dat is bijna altijd Maude, mag helemaal niet meer van dr. Phil. Maude is dominant, zeer uitgesproken en progressief maar vooral fantastisch neergezet door de koningin van de comedy, Bea Arthur. En dan zijn er nog mensen die vinden dat vrouwen niet grappig kunnen zijn.

Thank god for Edith

Zoals laatst vermeld werd bij het overlijden van Jean Stapleton, Edith Bunker, zonder haar was Archie een oninteressante, conservatieve druiloor geweest.
Samengevat, wat al die series gemeen hebben zijn ijzersterke vrouwen. Mary Richards, Edith Bunker, Maude Findly en natuurlijk Elaine.

Elaine, een vrouw met ballen